İdare Hukuku

İdare: Devletin yürütme organı ve kamu hizmetlerini yerine getiren örgütlenmiş yapı.

Kamu Hizmeti: Devlet veya yetkilendirdiği özel kuruluşlar tarafından topluma sunulan hizmetler.

İdari İşlem: Kamu idarelerinin tek taraflı irade beyanıyla hukuki sonuç doğuran işlemleri. Örneğin, kararname, yönetmelik.

İdari Eylem: İdare tarafından gerçekleştirilen fiili hareketler. Örneğin, yol yapımı, ağaç dikimi.

İdari Sözleşme: İdare ile gerçek veya tüzel kişiler arasında yapılan ve idare hukuku kurallarına tabi olan sözleşmeler. Örneğin, imtiyaz sözleşmeleri.

Kanuni İdare İlkesi: İdarenin tüm işlemlerinin kanuna dayanması gerekmektedir.

Hukuk Devleti İlkesi: Devletin tüm faaliyetlerinin hukuka uygun olması ve bireylerin haklarının korunması gerekmektedir.

İdarenin Yargısal Denetimi: İdarenin işlem ve eylemlerinin bağımsız yargı organları tarafından denetlenmesi.

Eşitlik İlkesi: İdarenin tüm bireylere eşit muamele etmesi gerekmektedir.

Kamu Yararı İlkesi: İdarenin her türlü işlem ve eyleminde kamu yararını gözetmesi zorunludur.

Düzenleyici İşlemler: Genel ve soyut nitelikteki idari işlemlerdir. Örneğin, yönetmelikler, genelgeler.

Bireysel İşlemler: Belirli bir kişiye yönelik olan idari işlemlerdir. Örneğin, memur atamaları, ruhsat verilmesi.

İdari Yargının Görev ve Yetkileri: İdari yargı, idarenin hukuka aykırı işlemlerini ve eylemlerini denetler. İdari yargının başlıca görevleri arasında iptal davaları ve tam yargı davaları yer alır.

İptal Davası: Hukuka aykırı idari işlemlerin iptali için açılan dava.

Tam Yargı Davası: İdarenin hukuka aykırı eylem ve işlemlerinden doğan zararların tazmini için açılan dava.

Danıştay: Türkiye’de idari yargının en üst mahkemesidir. Danıştay, idari işlemlerin ve eylemlerin hukuka uygunluğunu denetler.

İdari Sözleşmeler: İdare ile özel kişiler arasında yapılan, özel hukuka tabi olmayan sözleşmelerdir. Örneğin, yap-işlet-devret modeli.

Kamu İhale Hukuku: Kamu hizmetlerinin yürütülmesi için yapılacak alımların ve işlerin ihale yoluyla gerçekleştirilmesini düzenler. İhale kanunları, kamu alımlarının şeffaf ve rekabetçi bir şekilde yapılmasını sağlar.

Kamu Hizmetlerinin Özellikleri: Süreklilik, düzenlilik, eşitlik ve kamu yararına uygunluk ilkelerine dayanır.

Kamu Hizmetlerinin Görülme Şekilleri: Doğrudan kamu kurumları tarafından veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları gibi özel kuruluşlar tarafından görülebilir.

Hizmet Kusuru: İdarenin kamu hizmetlerini yürütürken kusurlu davranışlarından doğan sorumluluk.

Kusursuz Sorumluluk: İdarenin, kusuru olmasa bile bazı durumlarda sorumlu tutulabileceği haller.

Anayasa: İdare hukukunun temel kaynağıdır ve idarenin kuruluşu ve işleyişine dair temel hükümleri içerir.

Kanunlar: İdarenin faaliyetlerini düzenleyen yasalar. Örneğin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu.

Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve Yönetmelikler: İdare tarafından çıkarılan düzenleyici işlemler.

Danıştay Kararları: İdari yargının en yüksek mahkemesi olan Danıştay’ın kararları, idare hukukuna yön verir.